محله دانشجو؛ هدیه حسین‌آقا ملک به فرهنگیان

تاریخچه

وجود نشانی از حوزه آموزش در نام محله دانشجو مانند برخی دیگر از محلات سمت راست بولوار وکیل‌آباد، مثل دانش‌آموز و فارغ‌التحصیلان یادگار هدیه سخاوتمندانه حاج حسین‌آقا ملک در سال ۱۳۳۸ خورشیدی به فرهنگیان آن روزگار مشهد است.

بنا به گفته کتاب «جغرافیای تاریخی شهر مشهد»، نوشته مهدی سیدی، وکیل‌آباد مزرعه و روستایی بوده که در اواخر سده سیزده خورشیدی توسط حاج حسین آقای ملک، از فرزند آخوند خراسانی (آیت‌الله کفایی) و چند تن دیگر خریده شده است (به‌اظهار خانم عزت ملک، دختر حاج حسین آقا). اراضی این روستا از محل ده (در انتهای بولوار وکیل‌آباد کنونی) تا نزدیکی پارک ملت در مسیر بولوار وکیل‌آباد گسترش داشته است.

حاج حسین آقای ملک حدود دویست هکتار از اراضی وکیل‌آباد را به حدود ۳۵۰۰ نفر از فرهنگیان مشهد اهدا کرد. ۱۰ دی ۱۳۳۸ فرهنگیان مشهد، نامه سپاس دسته‌جمعی‌شان از حاج حسین‌آقا ملک را در هفته نامه هیرمند، به مدیریت مجید فیاض، چاپ کردند.

اما روند توسعه‌ای محله دانشجو به اواسط دهه ۶۰ برمی‌گردد؛ در آن زمان مردم شروع به ساخت‌وساز خانه در این محدوده کردند. زمین‌ها قطعه‌های ۵۰۰ متری بود که بیشترشان در اختیار همان فرهنگیان قدیمی مشهد بود.

خانه‌ها ابتدا بیشتر شکل ویلایی داشت و خانواده‌ها در روز‌های تعطیل از آنها استفاده می‌کردند، اما بعد‌ها که بولوار وکیل‌آباد آسفالت شد، روند فروش زمین‌ها و ساخت‌وساز‌ها سرعت گرفت و زمین‌ها به قطعات ۲۵۰ متری تقسیم شد. نام محله دانشجو به‌صورت رسمی از اواخر دهه ۷۰ روی خیابان اصلی این محله نشست.

با درخواست‌های مکرر به شرکت‌های آب و برق، محله دانشجو کم‌کم شرایط ایدئال زندگی را به‌دست آورد و اکنون یکی از محله‌های خوب شهر برای زندگی است.

بافت

به استناد «اطلس محلات شهر مشهد»، محله دانشجو ۲۰۶ هکتار وسعت دارد و جمعیت ساکن در آن ۳۳ هزار نفر است. به‌طور میانگین در هر هکتار این محله ۱۵۹ نفر سکونت دارند که بیش از دوبرابر میانگین شهری مشهد است.

۷۳ درصد مساحت محله دانشجو را خانه‌های مسکونی تشکیل می‌دهند. بعد از آن کاربری‌های پارک و فضای سبز و آموزشی قرار می‌گیرند. گرچه گروه سنی جوانان ۳۰ تا ۳۵ ساله بیشترین درصد جمعیتی محله را به خود اختصاص می‌دهند، فراوانی تعداد گروه‌های سنی ۴۵ سال به بالا در این محله قابل توجه است که نشان‌دهنده قدیمی و به‌احتمال زیاد صاحب‌خانه‌بودن تعداد زیاد ساکنان این محله است.

بیشتر ساختمان‌های این محله را آپارتمان‌های چهار تا شش‌طبقه تشکیل می‌دهند. ترافیک سنگین از معضلات محله دانشجوست که با وجود درخواست‌های مکرر شهروندان، هنوز فکری برای حل این موضوع نشده است.

دسترسی

محله دانشجو از سمت بزرگراه وکیل‌آباد به خط یک قطارشهری و ایستگاه هفت‌تیر دسترسی دارد. پراکندگی خطوط اتوبوس به‌ویژه در بولوار‌های دانشجو و معلم مطلوب است و میانگین فاصله مکانی و زمانی به نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس، ۱۹۰ متر و همچنین، ۲ دقیقه و ۲۳ ثانیه است. خودرو‌های شخصی در این محله می‌توانند از طریق بولوار‌های وکیل‌آباد، معلم و دانشجو به سایر نقاط شهر دسترسی داشته باشند.

امکانات فرهنگی و رفاهی

• بازار طلافروشان و بازار پوشاک ابتدای بولوار دانشجو از ظرفیت‌های اقتصادی این محله به حساب می‌آید.
• میانگین فاصله مکانی دسترسی به نزدیک‌ترین فضای سبز در محله دانشجو با برخورداری از چهار بوستان محلی به‌نام‌های گل‌ها، گلسا، امام‌رضا (ع) و معلم، ۲۸۱ متر است که نشان‌دهنده وضعیت نسبتا مطلوب این محله است.
• مجموعه‌های ورزشی گلسا، مصلی‌نژاد و کاظمیان با برخورداری از استخر سرپوشیده و چند سالن ورزشی و زمین روباز، در رشته‌های مختلف در طول سال میزبان علاقه‌مندان به ورزش است و فرصت بسیار خوبی برای نشان‌دادن استعداد‌های ورزشی فراهم کرده است.
• فرهنگ‌سرای ترافیک از ظرفیت‌های فرهنگی محله دانشجو است که در مناسبت‌های مختلف میزبان برنامه‌های فرهنگی و مذهبی مختلفی است.
• واقع‌شدن ادارات مهم شهری از جمله آموزش‌وپرورش ناحیه ۶، اداره آب‌وفاضلاب و شرکت توزیع برق استان خراسان رضوی و... در این محدوده بر اهمیت محله افزوده است.
• وجود ایستگاه آتش‌نشانی شماره ۵ نیز ایمنی محله در زمان حوادث را افزایش داده است.

حدود جغرافیایی

محله دانشجو در دو سمت بولوار دانشجو کشیده شده است و بولوار وکیل‌آباد را به بولوار آموزگار متصل می‌کند. این محله از شرق به بولوار دانش‌آموز، از شمال به بولوار آموزگار، از غرب به خیابان شهید ابراهیم فخرایی و از جنوب به بولوار وکیل‌آباد می‌رسد. محله‌های دانش‌آموز، شهیدرضوی، تربیت، شریف، هنرستان و آب‌وبرق در همسایگی محله دانشجو قرار دارند.